Aprelin 2-də ABŞ Prezidenti Donald Tramp Azərbaycan da daxil olmaqla, əksər ölkələrə görünməmiş miqyasda idxal rüsumu tətbiq edib.

“Current Times” yazır ki, Tramp Ağ Evin Gül Bağçasında keçirilən rəsmi tədbirdə rüsumlar və tətbiq ediləcək ölkələrlə bağlı məlumatları açıqlayıb. O, bu qərarın fonunda 2 aprel tarixini Amerikanın Azadlıq Günü elan edib.

Yeni tarif siyasətinin əsas hədəfləri Avropa İttifaqı, Çin, eləcə də ABŞ-nin yaxın ticarət tərəfdaşları və Gömrük İttifaqına daxil olan Kanada və Meksikadır. Bu ölkələr ABŞ-nin xarici ticarət balansındakı defisitdə əhəmiyyətli paya malikdirlər.

Yeni tariflərə əsasən, Çin mallarına 34%, Avropa İttifaqı məhsullarına 20%, Yaponiya istehsalına 24%, Hindistan məhsullarına isə 26% idxal rüsumu tətbiq ediləcək. Siyahıda Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan da yer alıb. Bu ölkələrin hər birinə 10 faizlik rüsum tətbiq edilib.

Siyahıda Rusiyanın yer almaması Rusiyanın ABŞ-nin xarici ticarətində çox kiçik paya malik olması ilə izah olunur. “The Bell” nəşrinin dərc etdiyi məlumatlara görə, 2024-cü ildə iki ölkənin ticarət dövriyyəsi cəmi 3,5 milyard ABŞ dolları təşkil edib ki, bu da 1992-ci ildən bəri ən aşağı göstəricidir.

Ən geniş siyahıda ümumilikdə 183 ölkə və Avropa İttifaqı yer alıb. Tariflər minimum 10 faizdən müəyyən edilib.

Tramp hesab edir ki, bu ticarət maneələri həm dost, həm də rəqib ölkələri ABŞ-nin şərtlərinə uyğun davranmağa, istər ticarət, istərsə də ərazi güzəştləri baxımından güzəştlər etməyə məcbur edəcək.

“Bu gün Azadlıq Günüdür. Bu, Amerika tarixinin ən mühüm günlərindən biridir və ABŞ-nin iqtisadi müstəqilliyini təsdiq edən bəyannamədir. Amerikanı yenidən güclü və firavan bir dövlətə çevirəcəm. Ölkəmiz 50 ildən çoxdur ki, istismar olunur. Lakin artıq bu, davam etməyəcək”, - deyə Tramp bildirib.

ABŞ iqtisadiyyatı dünyanın ən böyük iqtisadiyyatıdır və əksər ölkələr bu bazarla ticarət aparmaq istəyir. Lakin Trampın fikrincə, ticarət tərəfdaşları ABŞ bazarına öz məhsullarını daha çox ixrac edir və əvəzində ABŞ-dən daha az məhsul idxal edirlər, üstəlik, onların tətbiq etdiyi tariflər ABŞ-nin tariflərindən yüksəkdir. Buna cavab olaraq, Tramp administrasiyası “ədalətli ticarət qaydalarını” bərpa etmək üçün yeni tariflərin tətbiq olunacağını bildirib.

Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula fon der Lyayen ABŞ-nin yeni gömrük tariflərinə cavab olaraq, Avropanın müvafiq tədbirlər görməyə tam hazır olduğunu bəyan edib.

Fon der Lyayen bəyan edib ki, ABŞ-nin tətbiq etdiyi bu universal tariflər dünya iqtisadiyyatına və beynəlxalq ticarətə ciddi zərbə vurur.

“Avropa cavab verməyə hazırdır. Biz hər zaman maraqlarımızı və dəyərlərimizi müdafiə edəcəyik. Eyni zamanda, əməkdaşlığa da açığıq və qarşıdurmadan danışıqlara keçməyə hazırıq”, – deyə o, X sosial şəbəkəsində yazıb.

Fon der Lyayen həmçinin əlavə edib ki, Avropa İttifaqı ABŞ-nin polad və alüminiuma tətbiq etdiyi tariflərə qarşı cavab tədbirlərini yekunlaşdırmaq üzrədir və əgər aparılan danışıqlar nəticəsiz qalsa, öz maraqlarını və bizneslərini qorumaq üçün yeni iqtisadi əks-hücum planları hazırlayır.

Çin də ABŞ-nin tətbiq etdiyi yeni gömrük tariflərinə qarşı qətiyyətli addımlar atacağını bəyan edib. Bu barədə Çin Ticarət Nazirliyinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.

"Çin bu qərara qəti etiraz edir və öz hüquq və maraqlarını qorumaq üçün sərt cavab tədbirləri görəcək," – deyə nazirliyin açıqlamasında bildirilir.

Çin Ticarət Nazirliyinin fikrincə, ABŞ-nin qəbul etdiyi tariflər subyektiv və birtərəfli qiymətləndirmələrə əsaslanır, beynəlxalq ticarət qaydalarına uyğun deyil və müvafiq tərəflərin qanuni hüquq və maraqlarına ciddi zərər vurur. Nazirlik bu addımı "tipik birtərəfli qorxutma siyasəti" kimi qiymətləndirib.

Pekin Vaşinqtonu tarif tədbirlərini dərhal ləğv etməyə və ticarət tərəfdaşları ilə bərabərhüquqlu dialoq vasitəsilə fikir ayrılıqlarını həll etməyə çağırıb.